شیمی رادیو دارو ها و کاربردهای آن ها

رادیو دارو چیست Radiopharmaceutical در شیمی دارویی به هر دارویی که در ساختار آن یک رادیو ایزوتوپ موجود باشد رادیودارو گفته می‌شود. رادیو دارو شیمی دهم دبیرستان هم مورد بحث قرار گرفته است. در ادامه از جم شیمی به بررسی تعریف رادیو ایزوتوپ و کاربردهای انواع رادیودارو می پردازیم. رادیو ایزوتوپ چیست، رادیوایزوتوپ‌ها در واقع عناصر ناپایداری هستند که با توجه به ساختار اتمی‌شان از خود پرتو (Radiation) منتشر می‌کنند.

این پرتوها که از رادیو ایزوتوپ ها نشر پیدا می کنند شامل پرتوهای آلفا (α)، بتا (β) و گاما (γ) هستند. که دارای طول موج و سطح انرژی‌ متفاوتی هستند و بر همین اساس می‌توانند در فرایندهای مختلف درمانی به کار گرفته شوند. سودمندترین رادیو ایزوتوپ‌ها در درمان رادیوایزوتوپ‌های تابش کننده پرتو گاما هستند، زیرا پرتوهایی که از این مواد در درونِ بدن تابش می‌شوند را می‌توان از بیرون بدن به سادگی تشخیص داد.

هر رادیو دارو دارای دو جزء است جزء شیمیایی و جزء رادیو ایزوتوپی. رادیوداروها معمولا به صورت خوراکی و یا از طریق تزریق و همچنین استنشاق، به درون بدن وارد می‌شوند و به روش‌های مختلفی به سوی عضو هدف هدایت می‌شوند. عضو هدف یعنی آن بخش یا عضوی که دارو باید در آن جمع شده و کارکرد خود را انجام دهد، مثلا یک تومور یا غده سرطانی و یا یکی از اعضای درونی بدن مانند کبد، ریه یا قلب.

وقتی که رادیو دارو در عضو هدف جمع می‌شود بر اساس نوع دارو و کارکرد ویژه آن تا مدت زمان معینی در همان محل باقی مانده و با منتشر کردن پرتو کارکرد و ماموریت خود را انجام می‌دهد و سپس از طریق فرایندهای متابولیکی بدن یا از کار می‌افتد و یا دفع و از بدن خارج می‌گردد.

رادیو داروها دو کارکرد متفاوت دارند که عبارتند از:

•  کارکردهای تشخیصی
•  کارکردهایی درمانی

فرایند کلی کارکرد رادیو داروها در هر دو مشابه است و عبارت است از:

•  ورود رادیو دارو به درون بدن،
• هدایت آن به عضو مورد نظر
• باقی ماندن رادیو دارو برای یک مدت زمان معین در آن محل و انتشار پرتو از آن.