جایزه نوبل شیمی ۲۰۱۱ برای کاشف شبه بلورها

جایزه نوبل شیمی ۲۰۱۱ به دانیل شختمن (Dan Shechtman) به خاطر کشف شبه‌بلورها(quasicrystals) ، ساختارهای شیمیایی شبه‌موزائیکی که پیش از این پژوهشگران وجود آنها را ناممکن تصور می‌کردند، اهدا شد.

به گزارش آسوشیتدپرس آکادمی سلطنتی علوم سوئد اعلام کرد کشف شختمن در سال ۱۹۸۲ به طور بنیادی نحوه نگرش شیمی‌دانان به مواد جامد تغییر داد. کشف شختمن در ابتدا با مخالفت شدید جامعه علمی روبه‌رو شد، و حتی باعث اخراج او از گروه پژوهشی‌اش در آمریکا شد.

به گفته آکادمی اما از آن هنگام به بعد شبه‌بلورها در آزمایشگاه‌ها تولید شده‌اند و یک شرکت سوئدی آنها در یکی از مقاوم‌ترین انواع فولاد یافت که اکنون در فراورده‌هایی مانند تیغ ریش‌تراشی و سوزن‌های نازک به طور اختصاصی ساخته‌شده برای جراحی چشم، به کار می‌رود.

دانشمندان همچنین در حال آزمایش استفاده از شبه‌بلورها در پوشش‌های ماهی‌تابه‌ها، ایزولاسیون حرارتی موتورها، و دیود‌های گسیل‌کننده نور یا LEDها هستند.

ه گفته آکادمی علوم سوئد شبه‌بلورها برای اولین در سال ۲۰۰۹ در روسیه، در طبیعت هم کشف شدند.

شختمن ۷۰ ساله استاد علوم و مهندسی مواد در دانشگاه ایالتی آیووا در شهر ایمس در ایالت آیووای آمریکا در مراسم اهدای جوایز نوبل در ۱۰ دسامبر در استکهلم جایزه ۱۰ میلیون کرونری (۱٫۵ میلیون دلاری) دریافت خواهد کرد.