انواع نیروهای بین مولکولی در شیمی و ترکیبات آن

نیروی جاذبه موجود میان هسته اتم های یک مولکول با و الکترون های مولکول دیگر باعث می شود مولکول ها یکدیگر را بربایند. به طور کلی نیروهای جاذبه میان مولکول- مولکول یا یون- مولکول را به افتخار یک فیزیکدان هلندی نیروهای واندروالسی می نامند.
نیروهای بین مولکولی را می توان به صورت زیر تقسیم بندی نمود:

نیروی ناقطبی-ناقطبی:
همانطور که از اسم آن پیداست نیرویی است که بین مولکول های ناقطبی وجود دارد. این نوع نیرو را نیروی لاندن نیز می نامند. مانند نیروی بین مولکول های هیدروژن

نکته:
نیروی لاندون اصولا نیروی بین مولکولی محسوب می شود اما در مورد گازهای نجیب چون به صورت اتمی میباشند علاوه بر نیروی بین مولکولی نیروی بین اتمی هم محسوب می شوند.

نکته:
نیروی لاندون یک نیروی ضعیف است و تقریبا متناسب با تعداد الکترونهای مولکول هاست. هرچه مولکولها سنگین تر و حجیم تر باشند نیروی لاندون قوی تر است. برای مثال نیروی لاندون I2 بیشتر از Cl2 است.

نیروی یون- دو قطبی:
همانطور که از اسمش پیداست ناشی از نیروی جاذبه بین یک یون با یک مولکول قطبی است. این نوع نیروها عامل اصلی انحلال ترکیب های یونی در حلال های قطبی مانند آب است.

نیروی دو قطبی- دو قطبی:
نیرویی است که بین دو مولکول قطبی وجود دارد. بدین ترتیب که سر مثبت یک مولکول سر منفی مولکول دیگر را جذب می کند. مانند نیروی جاذبه بین مولکول های HCl

پیوند هیدروژنی:
پیوند هیدروژنی پیوندی است که بین هیدروژن متصل به N، O، F از یک مولکول با عناصر N، O، F از مولکول دیگر برقرار می شود.

نکته:
موادی می توانند لابه لای مولکول های خود پیوند هیدروژنی برقرار کنند که در ساختمان مولکول آنها پیوند H-F، O-H و N-H وجود داشته باشد. مانند HF، H2O، NH3 و…

نکته:
بسیاری از خواص منحصر به فرد آب (مانند داشتن نقطه ذوب و جوش بالا، داشتن کشش سطحی و …) ناشی از پیوندهای هیدروژنی به وجود آمده بین مولکول های آب است