نقش شیمی در خلق و خوی و رفتار انسان ها

مطالعات گسترده نشان داده اند که خیلی از رفتارهای انسان ها به شیمی بدن آن ها مربوط می شود. وضعیت هایی مانند غم، خوشحالی، عصبانیت، عشق، گریه، خنده، افسردگی، نگرانی و خیلی موارد دیگر ناشی از ترشح مواد شیمیایی مختلف در بدن براثر عوامل بیرونی یا درونی است. این مواد شامل تعدادی هورمون هستند، مانند دوپامین، سروتنین و غیره که ترشح آنها باعث شادابی و حال خوش می شود و ترشح کم آنها یا ترشح سایر هورمون ها، مثل آدرنالین و کورتیزول، باعث افسردگی و اضطراب می شود.

مثلا، وقتی در کنار رودخانه یا آبشاری باشیم احساس شادابی می کنیم چون غلظت یون های منفی در اطراف ما زیاد است و ترشح هورمون دوپامین نیز زیاد می شود. اما در روزهای غبارآلود و طوفانی احساس افسردگى می کنیم چون غلظت یون های مثبت بیشتر است و در نبود آفتاب ترشح دوپامین کم می شود. خلق و خوی ما در فصل های مختلف و نیز روابط اجتماعی مردم ساکن در مناطق مختلف آب هوایی نیز به این عوامل مربوط می شود.

حتی خواب ما در شب نیز ناشی از ترشح هورمونی بنام ملاتونین است که از مغز در تاریکی ترشح می شود و ما را خواب آلود می کند. همچنین، وقتی که دختر و پسری برای اولین بار یکدیگر را ملاقات می کنند، اگر شیمی خوبی بین آنها بوجود آمد، عاشق همدیگر می شوند. این شیمی خوب باز ناشی از ترشح انواع مواد شیمیایی، یا همان هورمون ها، در بدن افراد است که عوامل ترشح این مواد در اولین ملاقات شامل نوع نگاه، eye contact، صحبت کردن و تن صدا، بوی بدن، حرکات صورت و بدن، دست دادن و غیره می باشد. شیمی خوب هم ممکن است در طولانی مدت بوجود آید که ناشی از رفتارهایی مانند احترام متقابل، محبت، علایق مشترک، احساس راحتی در کنار هم و غیره است. اگر شیمی خوبی بین این افراد بوجود نیاید بعد از یک دوره ممکن است از هم جدا شوند.

 اصطلاح good chemistry، شیمی خوب، یا right chemistry، شیمی درست، در برخی کشورها یک اصطلاح جا افتاده است. وقتی دو فرد از هم جدا شوند و از آنها بپرسید که مثلا چرا رابطه شما با دوستت بهم خورده، ممکن است جواب دهد که: شیمی خوبی بین ما بوجود نیامده است. شیمی نه تنها در این موارد بلکه در زمينه های گسترده ای نقش دارد. مثلا دانه ای که در زمین کاشته می شود، تمام مرحل رشد آن و یا غذایی که می خوریم تمام مراحل هضم و جذب آن واکنش های شیمیایی هستند. از این فراتر، اخیراً دانشمندان کشف کرده اند که گیاهان هم با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند، چیزی شبیه صحبت ما با یکدیگر، به این معنی که، وقتی گیاه در معرض خطر قرار گیرد، مانند حمله آفات، مواد آلی فرار گازی در هوا پخش می کنند. گیاهان اطراف توسط سلول‌های خاصی این مواد را جذب و تجزیه تحلیل می کنند و عکس العمل مناسب ضد آن خطر را از خود نشان خواهند داد.

شاید فکر کنید که این واکنش های شیمیایی فقط در طول حیات ما رخ می دهند اما چنین نیست و بعد از مرگ نیز به شکل های مختلف انجام می گیرند. این واکنش ها شامل چندین مرحله است و صد سال ممکن است طول بکشند.
پس: شیمی اینجا، شیمی آنجا، شیمی همه جا!

با آرزوی شیمی خوب برای همه
محمد کوتی 1402/08/19