تفاوت درشت مولکول و پلیمر
درشت مولکول و پلیمر دو مورد از مفاهیم شیمی می باشند که با یکدیگر تفاوت هایی دارند. این اصلاحات در کتاب شیمی یازدهم دبیرستان فصل 3 سوم نیز آورده شده است. در ادامه از جم شیمی به بررسی و تعریف درشت مولکول ها و پلیمرها می پردازیم و اینکه اساساً درشت مولکول چیست. مولکول ها را بر اساس تعداد اتم ها، جرم و اندازه به دو دسته درشت مولکول و مولکول کوچک تقسیم بندی می کنند. درشت مولکول یا ماکرومولکول Macromolecules در دانش شیمی به طور کلی به مولکول هایی گفته می شود که از نظر تعداد اتم های تشکیل دهنده، جرم مولکولی (و جرم مولکولی نسبی) و وزن مولکولی دارای مقادیر بالایی باشند. در مقابل، دیگر ملکول ها را با نام ریزمولکول می شناسند، هر چند این اصطلاح چندان کاربرد ندارد.
ویژگی ها و خصوصیات درشت مولکول ها و پلیمرها
- در مولکول های کوچک شمار اتم های سازنده کم بوده، در نتیجه اندازه آنها کوچک و جرم مولی کم تا متوسط دارند.
از این دسته می توان به نمونه هایی مثل کربن دی اکسید (CO2)، برم (Br2)، آب (H2O)، آمونیاک (NH3)، گوگردتری اکسید (SO3)، پروپان (C3H8) و نفتالن (C10H8) اشاره کرد. - درشت مولکول ها بسیار بزرگ هستند به طوری که شمار اتم های آن ها به ده ها هزار اتم هم می رسد از این رو جرم مولی آن ها بسیار زیاد است.
-
جرم و اندازه بزرگ در درشت مولکول ها باعث می شود نیروی بین مولکولی در آن ها قوی تر شده و نقطه ذوب و جوش بالایی داشته باشند. به همین دلیل اغلب در دمای اتاق جامد هستند. نمونه هایی از درشت مولکولها: سلولز، نشاسته، پروتئین، پلی اتن، نایلون، تفلون، انسولین
درشت مولکول ها را نیز می توان به دو دسته تقسیم بندی کرد.
- 1- در دسته اول اتم های زیادی به صورت نامنظم به یکدیگر متصل هستند و واحد تکرار شونده ندارند.
- 2- در دسته دوم واحدهای زیاد تکرار شونده به هم متصل شده و درشت مولکول را به وجود می آورند. به این درشت مولکول ها پلیمر یا بسپار گفته می شود مانند پلی اتن، انسولین، نشاسته، نایلون، …
واژه پلیمر از واژه یونانی polys به معنای «بسیار» و meros به معنای «پاره» گرفته شده است.
پلیمرها را براساس واحد سازنده می توان به دو دسته تقسیم بندی کرد:
- 1- در گروه اول مونومرهای سازنده یکسان هستند مانند سلولز، نشاسته، پلی اتن، نایلون و تفلون و…
- 2- در گروه دوم مونومرهای سازنده متفاوت هستند مانند انسولین، پروتئین موجود در پشم …
