مکانیسم واکنش سنتز پیریدین هانش

سنتز پیریدین هانش یا هنش (Hantzsch pyridine synthesis) یک واکنش چندجزئی در شیمی آلی است که طی آن یک آلدهید مانند فرمالدهید، دو اکیوالان کتو استر مانند اتیل استواستات و یک ترکیب نیتروژن دهنده مانند آمونیاک یا آمونیوم استات واکنش می‌دهد. محصول اولیه این واکنش یک دی‌هیدروپیریدین است که پس از اکسید شدن به یک پیریدین تبدیل می‌شود. این واکنش نخستین بار توسط شیمیدان آلمانی آرتور هانش و در سال 1881 توصیف شد.

تراکم یک آلدهید با دو β-کتواستر و به دنبال آن هیدروژن زدایی مشتقات دی هیدروپیریدین را تولید می کند.

این واکنش امکان تهیه مشتقات دی هیدروپیریدین را با تراکم یک آلدهید با دو معادل یک β-کتواستر در حضور آمونیاک فراهم می کند. اکسیداسیون بعدی (یا هیدروژن زدایی) پیریدین-3،5-دی کربوکسیلات می دهد که ممکن است برای تولید پیریدین های مربوطه نیز دکربوکسیله شوند.

محصول سنتز کلاسیک هانج، الزاما 4،1-دى هيدروپپریدین با دو استخلاف يكسان است زيرا از دو اکی والان ترکیب دی کربونیل استفاده می شود و کربن كربونيل آلدهیدی به کربن C-4 در پيربدین تبديل مى شود. ترتيب دقيق مراحل به طور قطعى مشخص نشده است و در واقع از موردى به مورد دیگر متفاوت است؛ براى مثال، آمونیاک ممكن است دیرتر يا زودتر درگير واكنش شود ولى يک ترتيب منطقى مى تواند به اين صورت باشد: تراكم آلدولى و سپس افزايش مايكلى كه باعث توليد تركيب 5،1-دى كربونيل مى شود.

4,1-دى هیدروپیریدین هایى كه به اين شيوه توليد مى شوند و حامل استخلاف هاى مزدوج روى هر دو موقعیت B هستند، پایدار بوده به راحتی پیش از اینکه هیدروژن زدایی رخ دهد، قابل جداسازى هستند؛ به طور كلاسيک، عمل اكسايش با نيتريک اسيد يا نيترو اسيد انجام شده است ولى اكسيدان هاى ديكرى مثل سريک آمونيوم نیترات، مس (II) نيترات یا منيزيم دى اكسيد روى مونتموريلونيت و بسیاری موارد دیگر وجود دارند که همین هدف را به ملایمت برآورده می سازند. يد با پتاسيم هيدروكسيد در صفر درجه سلسیوس از جمله ملايم ترین این اكسيد کننده ها می باشند.

مکانیسم واکنش سنتز پیریدین هانش به صورت مرحله به مرحله