برندگان جایزه نوبل شیمی 2019

برندگان جایزه نوبل شیمی 2019 معرفی شدند و این جایزه ارزشمند به خاطر توسعه باتری های یون- لیتیومی دریافت کردند. آکادمی نوبل امروز چهارشنبه 9 اکتبر (17 مهر) به طور مشترک جان بی. گودایناف از ایالات متحده آمریکا، استنلی ویتینگهام از بریتانیا و آکیرا یوشینو از ژاپن را شایستۀ دریافت جایزۀ نوبل شیمی اعلام کرد. بنا بر اعلام داوران و به نقل از جم شیمی در کمیتۀ شیمی آکادمی نوبل، این جایزه به دلیل تلاش‌های این سه دانشمند در «توسعۀ باتری‌های لیتیم-یون» به آن ها اهدا می‌شود. باتری لیتیوم یون یک باتری سبک ، قابل شارژ و قوی است که در وسایل مختلف از تلفن همراه گرفته تا لپ تاپ و خودروهای برقی استفاده می‌شود. کمیته نوبل گفته است محصول آن ها، “یک جهان قابل شارژ” ایجاد کرده است.

پروفسور گودایناف در سن 96 سالگی ، مسن‌ترین شخصی است که تاکنون برنده این جایزه شده است.  برندگان جایزه نهصد هزار دلاری را میان خود قسمت خواهند کرد.  این جایزه سال پیش به دانشمندانی تعلق گرفت که پژوهش آن ها درباره آنزیم‌ها به کشفیات تازه‌ای منجر شد. جایزه نوبل شیمی سال 2017 هم به سه پژوهشگر در زمینه تصویرنگاری زیست-مولکولی رسید.

جان بی گودایناف متولد سال 1922 در آلمان بوده و هم‌اکنون استاد مهندسی مکانیک و علوم مواد در دانشگاه تگزاس است. جالب است بدانید پروفسور گودایناف با 96 سال سن به عنوان مسن‌ترین برنده جایزهنوبل شیمی در تمامی ادوار محسوب می‌شود. استنلی ویتینگهام در سال 1941 در انگلیس به دنیا آمد و در حال حاضر به عنوان استاد شیمی و مدیر هر دو موسسه تحقیقات مواد و علوم مواد و برنامه مهندسی در دانشگاه بینگ‌همتون در آمریکا مشغول به فعالیت است. گفتنی است این دانشگاه قسمتی از دانشگاه ایالتی نیویورک محسوب می‌شود. همچنین در همین دانشگاه نیز ویتینگهام 77 ساله به عنوان استاد شیمی نیز فعالیت دارد. آکیرا یوشینو در سال 1948 در ژاپن متولد شد که او را هم‌اکنون به عنوان یکی از اعضای شرکت آساهی کازیی و استاد دانشگاه Meijo در ژاپن می‌شناسند.

باتری های لیتیوم یون زندگی ما را متحول کرده و در همه ابزارها از موبایل و لپ تاپ گرفته تا ماشین های الکتریکی به کار می روند. برندگان امسال نوبل زیربنای جامعه بی سیم و عاری از سوخت های فسیلی را بنیان گذاشته اند.

برندگان جایزه نوبل شیمی 2019 علاوه بر لوح تقدیر و مدال، جایزه ای 918 هزار دلاری دریافت خواهند کرد که به صورت مساوی بین آن ها تقسیم خواهد شد.

استنلی ویتینگهام در اوایل دهه 1970 نخستین باتری لیتیومی را ابداع کرد اما به خاطر ریسک بالای انفجار امکان استفاده از آن وجود نداشت. گوداناف هم باتری هایی بسیار قدرتمند را توسعه داده بود. پس از این دو یوشینوی ژاپنی وارد میدان شد و توانست با حذف لیتیوم خالص از باتری ها، ایمنی آنها را به شکل قابل توجهی افزایش دهد.

یوشینو نخستین باتری لیتیوم یون تجاری را در سال 1985 تولید کرد. این باتری‌ها امکان ذخیره انرژی تولید شده توسط پنل های خورشیدی، باد و دیگر منابع تجدید پذیر را میسر ساخته و بدین شکل به کاهش مصرف سوخت های فسیلی و حفظ محیط زیست کمک کردند.