نکات کنکوری تعیین دوره و گروه و جایگاه عناصر واسطه در جدول تناوبی

برای مشخص کردن دوره و گروه عناصر و تعیین جایگاه آن ها در جدول تناوبی به ویژه برای عناصر واسطه، روش سریع و کنکوری وجود دارد که می توان به راحتی جایگاه عناصر واسطه را در جدول تناوبی شیمی عناصر را تشخیص داد و از روی آن به آرایش الکترونی لایه ظرفیت عنصر مربوطه پی برد. در ادامه از جم شیمی به بررسی نکات کنکوری تعیین دوره و گروه و جایگاه عناصر واسطه در جدول تناوبی می پردازیم.

یادگیری جایگاه عنصرها در جدول تناوبی

یکی از نکته هایی که یادگیری آن کمک زیادی به حل سریع سوالات کنکور از مبحث جدول تناوبی و آرایش الکترونی می کند جایگاه فلزات واسطه دوره چهارم و بعضی از عناصر مهم دوره پنجم و ششم است.

•  فلزات واسطه دوره چهارم از اسکاندیم (Sc) با عدد اتمی 21 شروع شده و به روی (Zn) با عدد اتمی 30 ختم می شوند.
•  رقم یکان عدد اتمی این عنصرها تعداد الکترون های موجود در اوربیتال d را نشان می دهد (به جز Cr و Cu که به علت پایداری یک الکترون اضافه از اوربیتال s می گیرند)
• مثلا تیتانیم با عدد اتمی 22، در اوربیتال 3d خود دو الکترون و کبالت با عدد اتمی 27، در اوربیتال 3d خود 7 الکترون دارد
•  همچنین رقم یکان عدد اتمی، گروه عنصر را نیز مشخص می کند. مثلا عدد اتمی 21 در اسکاندیم نشان می دهد که در گروه اول از عناصر واسطه (گروه 3 در کل ) است. و یا نیکل با عدد اتمی 28 در گروه هشتم از عناصر واسطه (گروه ده در کل) است.
• مجموع یکان و دهگان عنصرهای واسطه دوره چهارم (به جز روی)، شماره گروه را مشخص می کند. مثلا منگنز با عدد اتمی 25 در گروه 7 قرار دارد
•  عناصر واسطه هنگام یونش اول از اوربیتال 4s بعد از 3dخود الکترون می دهند.

بعضی از فلزات مشهور که هم گروه هستند

• نیکل، پالادیوم و پلاتین هم گروه و در گروه دهم هستند
• مس، نقره و طلا هم گروه و در گروه یازدهم هستند
• روی، کادمیوم و جیوه هم گروه و در گروه 12 هستند