دانستنی های شیمی
هیدروژن پروکسید، آب اکسیژنه
هیدروژن پروکسید (H2O2) یک ترکیب پیوند کوالانسی می باشد. دمای ذوب آن ۰٫۸۹ سلسیوس و دمای جوش آن ۱۵۱ درجه سانتی گراد است. این ماده را در داروخانه ها با نام آب اکسیژنه و در لوازم آرایشی به عنوان ماده بی رنگ کننده مو می شناسند. هیدروژن پروکسید از طریق تشکیل پیوند هیدروژنی به صورت مجتمع در می آید. محلول غلیظ این ماده به سهولت تجزیه شده و این عمل عموماً با انفجار همراه است:
۲H2O2 (l) → ۲H2O + O2(g) ∆H = -196 Kj
وجود مقادیر کم ناخالصی بعضی یون های فلزی مثل Fe+2، ریز فلز ها (Pt , Au) اکسید های فلزی متفاوت (MnO2) و همچنین بزاق، خون تجزیه هیدروژن پروکسید را کاتالیز می کنند.
عدد اکسایش اکسیژن در این ماده -۱ است، از این رو هم می تواند به -۲ در مولکول آب و هم به صفر به صورت O2 برسد. بنابراین هیدروژن پروکسید هم نقش اکسنده قوی و هم نقش کاهنده ضعیف را دارد و کاهندگی آن تنها در برابر اکسیدکننده های قوی و در محیط اسیدی ظاهر می شود. مثلاً:
As2O3 (s) + 2H2O2 (aq) + H2O → ۲H3AsO4(aq) فرآورده ارسینیک اسید است
تهیه هیدروژن پروکسید:
تهیه هیدروژن پروکسید در صنعت طی یک فرآیند دو مرحله ای انجام می شود. ابتدا سولفوریک اسید را به پروکسی دی سولفوریک اسید تبدیل می کننده و سپس از واکنش آن با آب، H2O2 بدست می آید:
۲H2SO4(aq) → H2S2O8(aq) + H2 (g)
H2S2O8(aq) + 2H2O → ۲H2SO4(aq) + H2O2(aq)
محصول تجارتی هیدروژن پروکسید ۳۰% وزنی H2O2 دارد. محلول ۳% آن را در دندان پزشکی به عنوان ضدعفونی به کار می برند. برای جلوگیری از تجزیه این ماده به آن پایدار کننده اضافه می کنند. از هیدروژن پروکسید خالص به عنوان اکسید کننده در موشک نیز بهره برداری می شود.
لینک کوتاه مطلب
برای کپی کلیک کنید
