واكنش دهنده محدود كننده
واكنش دهنده محدود كننده نكته هاي تستي و آموزش از قسمت واكنش دهنده محدود كننده شيمي 3
عنوان : واكنش دهنده محدود كننده
واكنش دهنده ي محدود كننده
درهنگام انجام واكنش هاي شيميايي توسط شيميدان ها يا در فرآيندهاي طبيعي بسيار نادرست كه واكنش دهنده ها درست به اندازه ي نسبت هاي استوكيومتري موجود باشند(استوكيومتري بخشي ازشيمي است كه با نسبت مقدارعنصرهادر تركيب هاو نيز ارتباط كمي بين مقدار مواد شركت كننده در واكنش هاي شيميايي اعم از واكنش دهنده هاو فرآورده ها سر و كار دارد. بااستفاده از روابط استوكيومتري مي توان بين مقدار مواد واكنش دهنده و مقدار فرآورده ها يك ارتباط كمي برقرار كرد.) معمولاً يكي از واكنش دهنده ها به مقداري كمتر از مقدار استوكيومتري وجود دارد. بنابراين در جريان واكنش زودتر به مصرف مي رسد (نسبت به ساير واكنش دهنده ها) دراين صورت اين ماده تعيين كننده مقدار پيشرفت واكنش و مقدار فرآورده هاي توليد شده خواهد بود.اين واكنش دهنده رامحدود كننده مي نامند.واكنش دهنده هاي ديگر را كه به مقدار بيشتري موجوداند و پس از پايان واكنش نيز مقداري از آن ها در ظرف واكنش باقي مي ماند واكنش دهنده هاي اضافي مي نامند.
قيمت مواد يك عامل بسيار مهم در انتخاب واكنش دهنده ي محدودكننده است.در صنعت براي اين كه از يك ماده ي گران قيمت بيشترين مقدار فرآورده به دست آيد ساير مواد شركت كننده را به مقدار اضافي به كار مي برند.به اين طريق تبديل واكنش دهنده ي گران قيمت كامل تر خواهد بود.
مراحل تعيين واكنش دهنده ي محدودكننده
گام نخست: تبديل جرم يا حجم واكنش دهنده ها به تعداد مول آنها
نكته : هرمول گاز درشرايط STP حجمي برابر 4/22 ليتر يا 22400 ميلي ليتر (سي سي ،سانتي مترمكعب ) رااشغال مي كند اگر شرايط غير ازSTP باشد حجم مولي گاز داده مي شود.
گام دوم : تعداد مول هاي به دست آمده از واكنش دهنده ها را به ضرايب استوكيومتري آنها در معادله ي موازنه شده ي واكنش تقسيم مي كنيم ماده ي كه عدد كمتري براي آن به دست آيد محدود كننده است.
گام سوم: بايد مسئله رابا توجه به واكنش دهنده ي محدودكننده حل كرد.