پیشنهاد نامگذاری روز دوم اردیبهشت به نام روز شیمی سبز
به دلیل نقش و تاثیر علم شیمی در تمدن جدید، خطرات زیادی از فرآیندهای شیمیایی سلامت انسان و محیط زیست را تهدید می کند. بی گمان هر اندازه که بتوانیم از به کارگیری مواد شیمیایی در زندگی خود پرهیز کنیم یا از رها شدن این گونه مواد در طبیعت جلوگیری کنیم، به سلامت خود و محیط زیست کمک کرده ایم. در ادامه از جم شیمی به بررسی نقش شیمی سبز در زندگی و صنعت می پردازیم و پیشنهاد می شود روز 2 اردیبهشت مقارن با روز زمین پاک، روز شیمی سبز نیز نامگذاری شود.
اما به نظر می رسد در کنار این راهکارهای پیشگیرانه، که تا کنون کارآمدی چشمگیری از خود نشان نداده اند، باید به راه های کارآمدتری نیز بیاندیشیم که دگرگونی در شیوه ی ساختن مواد شیمیایی در راستای کاهش آسیب های آن ها به آدمی و محیط زیست، یکی از این راه هاست. به دلیل اهمیت این مساله در مقیاس جهانی، شیمی سبز به موضوعی بین المللی تبدیل شده است. در این صورت لازم است همان گونه که در محتوای کتاب های درسی این موضوع مد نظر قرار گرفته، نوشتن طرح درس ها و روش های تدریس به گونه ای اصلاح شود که علاوه بر متن کتاب های درسی، در طراحی فعالیت های فردی و گروهی درون و برون کلاسی و فعالیت های عملی – آزمایشگاهی و هم در محتوای آموزش های ضمن خدمت معلمان این نکته ها به دقت مورد توجه قرار گیرد.
تنها در این صورت است که معلمان شیمی می آموزند با در هم تنیدن شیمی سبز و مفاهیم توسعه پایدار با روش های تدریس موجود، می توانند ضمن تقویت طبیعت میان رشته ای شیمی سبز، زمینه ورود این مفاهیم را نیز به برنامه درسی فراهم کنند.
از این رو انتظار می رود که گروه های آموزشی شیمی در سراسر کشور در کنار فعالیت های جاری خود در گردهمایی ها و نشست های علمی – آموزشی معلمان علاقه مند، در تلاشی گروهی با نوشتن فعالیت ها، آزمایش هاو طرح درس های مبتنی بر نگرش سبز در این راستا همت گمارند نتیجه این تلاش جمعی می تواند در قالب متن چاپ شده روی کاغذ یا به صورت الکترونیکی در دسترس علاقه مندان و از جمله معلمان شیمی کشور قرار گیرد. بی شک این تولیدات ارزشمند علمی – آموزشی به عنوان منابع آموزشی معتبر می تواند پشتیبان خوبی برای ارتقای مهارت های حرفه ای معلمان شیمی و افزایش دانش موضوعی – تربیتی آن ها باشد.
اصطلاح شیمی سبز برای اولین بار در سال 1991 توسط آناستاس در برنامه ای ویژه، که در آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا با عنوان ” پیاده سازی توسعه ی پایدار تکنیک های شیمیایی بوسیله دانشگاه، صنعت و دولت” برگزار شده بود مطرح شد. عموما شیمی سبز بر دوازده اصل استوار است که توسط وارنر و آناستاس بیان شدند. این قوانین شامل دستورالعمل هایی برای شیمیدانان حرفه ای است تا بوسیله ی آن ها به ترکیبات شیمیایی جدید، روش های سنتزی جدید و تکنیکهای جدید دست یابند. اصول شیمی سبز قبلا در سایت جم شیمی به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته است.
در کشورهایی که سبز کردن شیمی را در صدر فعالیت های خویش قرار دارند تنها به تعریف شیمی سبز و اصول دوازده گانه آن اکتفا نکرده اند، بلکه در پی تغییراتی شگرف در نگرش معلمان، دانش آموزان و تالیف محتوای آموزشی خود بوده اند. بنابراین هدف نهایی شیمی سبز، افزایش بهره وری و کیفیت زندگی در یک کره زمین تمیزتر و ایمن تر است. به عبارتی دیگر شیمی سبز؛ وجدان علم شیمی و راه آینده است.
پیشنهاد هایی در جهت افزایش نقش و تاثیر شیمی سبز در زندگی، صنعت و محیط زیست
استفاده از شیمی سبز بطور کلی با کاستن مخارج همراه است که کاهش یا حذف کلی مخارجِ از بین بردن پسماندهای شیمی، جزئی از آن است و نیز پیامدها و اثرات منفی زیست محیطی را به حداقل می رساند از این جهت در راستای توسعه و کاربرد هر چه بیشتر شیمی سبز در مدارس پیشنهاد می شود روز دوم 2 اردیبهشت ماه مقارن با روز زمین پاک، روز شیمی سبز در مدارس نامگذاری گردد.
برنامه های پیشنهادی گرامیداشت روز شیمی سبز در مدارس:
- نواختن زنگ شیمی سبز در مدارس
- نصب پوستر اهمیت شیمی سبز
- بیان دستاورهای شیمی سبز توسط دبیر محترم شیمی از جمله : سوخت های جایگزین سوختهای فسیلی ؛ تهیه پلاستیک های سبز و تجزیه پذیر و …
- انجام یک یا چند آزمایش در آب و سایر حلال های سبز در ساعت آزمایشگاه
- برگزاری کارگاه با موضوع شیمی سبز برای دبیران به کمک پژوهشسراهای دانش آموزی
لینک کوتاه مطلب
منبع: دبیرخانه شیمی با اندکی دخل و تصرف