شعر شیمی از فصل 1 کتاب شیمی یازدهم
شعر طنز شیمی و در عین حال آموزشی از فصل 1 کتاب شیمی یازدهم دبیرستان رشته های تجربی و ریاضی با موضوع قدر هدایای زمینی را بدانیم که تمامی مفاهیم و مطالب آورده شده در فصل دوم را به زبان شعر و متنی جالب و آموزنده سروده شده است را در ادامه از جم شیمی دانلود و مطالعه نمایید. این شعر شیمی مفاهیم آموزشی کتاب را در قالب جملات و ابیاتی به صورت نظم در آمده است.
شعر شیمی از فصل 1 کتاب شیمی یازدهم
“قدرِ هدایای زمینی را بدانیم”
دربخش 1 با یکدگر آنرا بخوانیم
نقشی شِگرف درزندگی ایفا نمایند
رفعِ نیاز این بَشَر هر جا نمایند
باهمّت وکوشش، بشرازخاک وآتش
تغییر داده در مواد، حتّی به ذاتش
آسایشی کرده فراهم، بهرِ خود، او
آثار آن در زندگی، بینی به هر سو
این بهره برداری شود هرروزه افزون
فنّ آوریها زندگی کرده، دگرگون
“پا تاژ اسب”اند جمله ی شبه فلزها
بر نافلز، سد می کنند، راهِ فلز ها
بور در گروه سیزدهم باشد نخستش
چون پلکانی بر یمین رفته، درستش
رفتارِ آنها ، کاملا” روشن ، نباشد
ضربه زنی میشکند ،دستت خَراشد
چون نافلز، باشد خواصِ شیمیایش
گویی،فلز باشد چو میبینی،تو ازپیش
با “جدول ژانِت” در اینجا، آشنا شو
زیر لایه ی g آمده ، ازجای پا شو
رفتارِ عنصرها به جدول بررسی کن
خیلی مهم است این،تلاشت را بَسی کن
درهر ستون، بر سمتِ پایین گر بیایی
افزایش آرِ (r ) اتم را ، میستایی
ازچپ به راستش کاهشی در آر،بینی
چون این رَوَندها را شناسی، برترینی
جورهسته ها، چون طولشان تقسیم گردد
نامش” شعاع” باشد به تو تفهیم گردد؟
در واکنش گر e دهد آنرا فلز گو
چون نافلز باشد بگیرد e زِ هرسو
در نا فلز ها،” آنیون” ایجاد گردد
چون شد فلز،پس کاتیون بنیاد گردد
دنیایِ رنگینی، میانِ دستهء دی( d)
فیروزه و یاقوتِ سرخ و، شیشه رنگی
خواهی فلزها در طبیعت گر ببینی
بنما معادن بررسی، هر سرزمینی
اغلب به ترکیبند وبرخی عنصری بین
مثل طلا،نقره،کمی هم مس،پلاتین
یک عده از یونها مشخص شد بخوبی
با ” جابجایی دوگانه” یا “رسوبی”
رنگِ رسوبش را به خاطر میسپاری
هریک بجای خویش بعدا میگذاری
انجام یابد گر طبیعی واکنش هم
میلِ فرآورده، برای واکنش ،کم
“استوکیومتری” کُنَد کَمّی نتایج
ازکسرِ تبدیل حلِّ آن گردیده رایج
بازده دو تا باشد،”عملی” و “نظری”
تقسیم گردد ،درصدیست،یادش نَبَری
درصد خلوصِ ،ماده ای را گر بدادند
انجامِ ضربش را ، برایِ تو ، نهادند
معلوم، اگر شد ،ابتدا ضربش نمایی
مجهول اگرشد، انتها، خواهی نخواهی
اعماقِ دریاها بسی گنج عظیم است
این آیتی از قدرت حّیِ کریم است
سرمنشا شیمیّ آلی نفت خام است
این هدیه ای بس پُربَها دریک کلام است
“کربن”،شگفت انگیز باشد در خواصش
دنیا به این عنصر یقین باشد حواسش
او همرهِ H باN وO ، چند، دیگر
سازنده ی دنیای زنده گشته یکسر
کربن و هیدروژن، اگر آیند دوتایی
گردند هیدروکربن و چون کیمیایی
آلکان و آلکِن،وان دگر،آلکین باشد
با آن دو تا ،این یاورِ دیرین باشد
پیوندِ کربن 4 باشد ” اِشتراکی”
زنجیر یا حلقه، ندارد هیچ باکی
همراهِ H2n، Cn هم ،گربیاید
“آلکِن” بُوَد رنگِ بُرُم را میزُداید
آلکان دوH دارد بخود اما اضافی
در حلقوی گَردد به پیوندی تلافی
افزایشِ کربن، دهد افزایشِ جرم
دَرسَت بخوان تا کم نیاری آخرِ ترم
چون سیرباشد، واکنش کمتر پذیرد
آبِ بُرُم را او به خود، هرگز نگیرد
زنجیرِکربن، شاخه باشد،گر به رویَش
نزدیکتر هر جا بُوَد ،پس، رو بسویش
حقِّ تقدّم را نَما ، هرجا ،رعایت
نامش به زیبایی گذار و با درایت
گر کم کنی H را دو تا دیگر زِ آلکِن
فرمول آلکین میشود ایجاد و ممکن
اول متان و بعد اتان، سوم ،پروپان
بوتان و پنتان بعد آن هم گشت هگزان
هپتان واُکتان ونونان،زان پس دِکانست
ترتیب آن لازم،دلیل اش بَس عیانست
” آلکان ” برای واکنش ، میلی ندارد
سیراست چون،پس واکنش خیلی ندارد
سیکلو به نامش گر بیاری حلقوی هست
چون نام کامل آوری دَرسَت قوی هست
“نفتالِن” و ” بَنزَن” مُعطّر ، نام دارند
در هر گروه ، فرمول و اسمِ عام دارند
نفت است، امروزه جهان کرده دگرگون
برخی مناطق، بهر آن داده بسی خون
باشد دو دسته نفت،سنگین و سبک هم
سنگین اگر شد باشدش بنزین آن کم
عمرش به پایان میرسد چیزی نمانده
آیا بشر چیزی به جای آن نشانده؟
باید برای بعد از آن، فکری نماید
امروز!، باید فکر کرد، فردا نشاید
فصلی دگر”پیغمبری”شعرَش نمودی
مانَد زِ تو در درس شیمی، یادبودی
در انتظار فصلِ دوم هم ، بمانیم
یک بار دیگر فصل 1 از نو بخوانیم
شاعر: اسماعیل پیغمبری کلات- دبیر شیمی ناحیه 6 مشهد
