شرایط تشکیل پیوند داتیو و چگونگی تشخیص پیوند داتیو در ترکیبات شیمی

پیوند داتیو نوع از پیوند کووالانسی می باشد که اتم دهنده پیوند باید جفت الکترون غیر پیوندی و اتم گیرنده پیوند باید اوربیتال خالی داشته باشد . در ادامه از سایت جم شیمی روش های تشخیص پیوند داتیو در ترکیبات شیمی را فراخواهید گرفت.

• گروههای داتیو دهنده جفت الکترون ناپیوندی ولی گروههای داتیو گیرنده اوربیتال خالی دارند
• اتمی که دارای الکترونهای ظرفیت کمتری نسبت به حالت عادی است داتیو دهنده و اتمی که دارای الکترون ظرفیت بیشتری نسبت به حالت عادی است داتیو گیرنده محسوب میشود.
  مثلا در یون سولفات، گوگرد مرکزی 5 الکترون روی خود دارد از ظرفیت خود یک الکترون کم دارد یعنی داتیو دهنده است.
• گروه اول (فلزات قلیایی) پیوند کووالانسی تشکیل نمیدهند. همچنین عناصر گروه 14 (کربن و … ) اوربیتال خالی یا جفت الکترون ناپیوندی ندارند پس عنصرهای این گروه نباید در حالت معمولی پیوند داتیو بدهند
• اگر اتم مرکزی متعلق به گروههای 15 (مثل نیتروژن)، 16 (مثل اکسیژن)، 17 (هالوژنها) و 18 (گازهای نجیب) بوده و بالاترین ظرفیت خود را در ترکیب داشته باشد، جفت الکترون ناپیوندی نداشته و پیوند داتیو نمیدهد.
• (بالاترین ظرفیت اتم هر عنصر برابر با شماره گروه آن است)
  ♦️مثلا عنصر فسفر در گروه 15 (5 اصلی) قرار دارد پس بالاترین ظرفیت آن شماره گروه آن یعنی 5 می باشد.

دهنده های داتیو (دهنده جفت الکترون ناپیوندی):

•  مولکولهایی که اتم مرکزی آنها متعلق به گروههای 15 تا 18 باشند داتیو دهنده هستند ( به شرطی که اتم مرکزی بالاترین ظرفیت را نداشته باشد )
•  یونهای منفی داتیو دهنده اند، چون به علت داشتن بار منفی جفت الکترون ناپیوندی در لایه بیرونی دارند مثل H2S، H2O، NH3، یون هیدرید و کلرید

گیرنده های داتیو ( گیرنده جفت الکترون ناپیوندی)

•  مولکولهایی که اتم مرکزی آنها متعلق به گروههای 2 (فلزات قلیایی خاکی) و 13 (بور و آلومینیوم … ) باشد داتیو گیرنده هستند
•  یونهای مثبت داتیو گیرنده اند چون با از دست دادن الکترون لایه آخر خود اوربیتال خالی پیدا میکنند
  مثل BeCl2، AlF3، و +H (اچ مثبت) داتیو گیرنده محسوب میشوند
  مثال: بین مولکول NH3 و BF3 پیوند داتیو میتواند ایجاد شود چون در NH3 اتم مرکزی نیتروژن در گروه 15 و در BF3 اتم مرکزی در گروه 13 قرار دارند