تعریف و مفهوم مهبانگ، سحابی، کهکشان، کیهان از شیمی سال دهم
مفاهیم مهبانگ، سحابی، کهکشان و کیهان که در کتاب شیمی 1 سال دهم دبیرستان در فصل اول به انها اشاره شده است را در ادامه توضیح داده شده و بررسی می شوند.
مهبانگ یا انفجار بزرگ به انگلیسی: (Big Bang) یک نظریه علمی است، و لحظه آغازین هستی را گویند که کل هستی (شامل زمان و هر سه بعد) از آن هنگام، بر طبق این نظریه، شروع شدهاست.بر طبق این نظریه، جهان فعلی ما از ذره بسیار کوچک تر از کوچکترین ذرات بنیادی بوجود آمد. البته علم فیزیک در آن لحظه وجود نداشت، و به این حالت تکینگی گویند. در واقع بر طبق این نظریه، از این تکینگی جهان منفجر شد و از این ذره همهٔ ذرات بنیادی به وجود آمدند و شروع کردند از مرکز آن دور شدن، که میلیاردها کهکشان و از جمله کهکشان راه شیری به وجود آمدند.
این انفجار باعث انبساط جهان به صورت بادکنکی میشود. البته نیروی دیگری که در این انبساط و کند شدن سرعت انبساط ان تأثیر دارد نیروی جاذبهاست و خمیدگیهای فضا زمان نسبیتی و در این صورت سه حالت متصور است
1-انبساط دائم
2-رسیدن به یک حالت ثابت و پایدار
3-انقباض بعد از انبساط
پژوهشهای انجام شده در سالهای پیش نشان میدهد که جهان افزون بر آنکه در حال بزرگ شدن است، این انبساط دارای شتاب نیز میباشد. یعنی همچنان که کهکشانها در حال دور شدن از یکدیگر هستند، افزون بر تندی (سرعت(دارای شتاب نیز میباشد.
هنگامی که بحث انبساط جهان مطرح شد، برای توجیه آن باید یک نظریه منطقی و نو ارائه میشد تا بتواند بزرگ شدن جهان را توجیه کند.
این نظریه باید توضیح میداد که بزرگ شدن جهان از کجا و چه زمانی آغاز شده است؟ برای توجیه بزرگ شدن جهان نظریه «مهبانگ» -(انفجار بزرگ-((Big Bang) مطرح شد که بر پایهٔ آن جهان از انفجار یک تودهٔ فوق العاده متراکم و با حجم ناچیز آغاز شدهاست.
کیهان مجموعه همه چیزهایی است که وجود دارند، یعنی کل فضا و زمان و همه ماده و انرژی درون آن. کیهان به طور نا شناخته ای پهناور و بیکران است و از زمانی که شکل گرفته است در حال انبساط بوده و هست. در این انبساط، نواحی دور از هم با سرعتی در حد سرعت نور و در برخی موارد احتمالا بیشتر از آن، از هم دورار می شوند. کیهان هر چیزی از کوچکترین اتم ها تا بزرگترین خوشه های کهکشانی را شامل می شود و با این حال به نظر می رسد که همه چیز تحت حاکمیت قوانین اساسی یکسانی هستند.
كهكشان به تودهاي بزرگ گفته ميشود كه متشكل از تعداد بسيار زيادي ستاره، مقداري گاز، غبار و مواد تاريك است كه با كشش گرانشي گرد هم آمدهاند. يك نمونه بارز آن كهكشان راه شيري است.اين اجرام پهنه وسيعي از اندازه، درخشندگي، جرم، تعداد ستارگان و مقدار مواد غير ستارهاي را اشغال ميكنند. به عنوان مثال اندازه درخشندگي كهكشانهاي سيدي حتي ميليونها برابر كهكشانهاي كوتوله است
سحابی (nebula) ابر یا هر چیز دیگری است که از گرد و غبار و گاز میانستارهای تشکیل شده است. سحابیهای تابان ابرهایی گازی هستند که به علت نور ستارگان مجاور خود قابل رویت هستند.بعضی از سحابیهای تاریک بوده و تنها هنگامی که مانع عبور نور ستارگان یا سحابیهای تابان از پشتشان میشوند، میتوان آنها را دید.